175 jaar goede werken

Afscheid van een voorzitter

Afscheidsrede van de huidige voorzitter in het crematorium Westlede aan zijn voorganger, Roger Poelman.
 
Bovenaan het overlijdensbericht van Roger Poelman staat:

Houthakkers vellen sterke bomen, maar houthakkers worden ook geveld.

Neem het mij niet kwalijk, maar volgens mij was Roger helemaal geen houthakker, hij had er wel veel nodig, … om het papier te laten maken die hij heeft volgeschreven.

Vorige zondag nog, nam een van onze medewerkers in de bibliotheek een boek vast die klaar lag om in te schrijven “mô, kijkt” zei hij “zelfs hierin staat Roger Poelman vermeld”

Wies, Heidi en Geert … als er één iets zeker is, dan is het wel dat de naam Roger Poelman in de bibliotheek van het DSMG gebeiteld is, niet op de muren of in de naam van ons documentatiecentrum, maar in de vele boeken, tijdschriften en documenten, die nu en nog vele tientallen jaren door onze bezoekers ter hand zullen genomen worden. Het is en zal een toevlucht blijven voor al wie hier een zoektocht begint naar zijn streekgeschiedenis.

In zowat alle gemeenten is het slechts om de 100 jaar dat er iemand zich ‘zomaar belangeloos inzet’ voor de streekgeschiedenis van zijn gemeente.
Maar ik denk… dat het maar om de 200 jaar is, dat er iemand gevonden wordt, die zal doen wat Roger 42 jaar lang gedaan heeft in verband met Heemkunde, hoe hij meer dan 20 jaar zijn bestuursleden begeleid en gestimuleerd heeft,
en daarbovenop van tientallen schrijvers in spe, met plezier hun werk gecorrigeerd en hun aangemoedigd heeft… om nog harder te werken, om nog betere resultaten te bereiken.

Wij allemaal, zijn dankbaar omdat we zovele jaren Roger in ons midden hadden.

Het is nu net één jaar geleden dat ik Rogers functie overgenomen heb van tussen aanhalingstekens ‘zijn’ Heemkundige Kring De Oost-Oudburg en ik vraag me regelmatig af… hoe deed hij het?

Dankzij zijn blijvende samenwerking gedurende de voorbije jaren zijn we er in geslaagd om op dezelfde weg verder te wandelen, eerst aan de hand, dan in zijn nabijheid en nu kunnen én moeten we zonder Roger verder.

We hebben zijn loopbaan in het Heemkundig Nieuws en in ons 50^ste Jaarboek reeds aan bod laten komen.
Ik overloop nu, in enkele summiere puntjes, meer dan 40 jaar inzet:

- Sedert 1972 schreef Roger artikels over allerlei onderwerpen, die dikwijls te maken hadden met de mensen en de omgeving van Sint-Amandsberg en Oostakker. En dit van in de ontstaansgeschiedenis tot op Campo-Santo.
Er zijn weinig onderwerpen die hij niet heeft aangesneden. En alles wat bij ons verscheen, was door hem gecontroleerd, zelden ontsnapte een schrijffout aan zijn onderzoekend oog.

- Ook in het overkoepelend orgaan Heemkunde Oost-Vlaanderen heeft hij
12 jaar plichtsbewust in het bestuur gewerkt en onder meer getimmerd aan een beter Contactblad, zoals we het nu kennen.

Daarover schreef Fons Dierickx, voorzitter van Heemkunde Vlaanderen:
“Roger heeft tussen 1982 en ‘94 zijn taak als verantwoordelijke uitgever op een zeer toegewijde manier volbracht.”

- Zijn talent en werklust is ook bij zijn collega’s vorsers en schrijvers zeker opgevallen, getuigen hiervan zijn de onderscheidingen die hem zijn toegekend, waaronder in 1975 de Provinciale prijs voor Heemkunde en een tiental jaar later de Reinaertprijs in ‘86.

- Maar daarnaast heeft hij ook buiten de kring zijn publicaties aangeboden en ook meerdere keren zelf een eigen uitgave verzorgd. Sommige van die werken zijn zeldzaam geworden en zo gegeerd dat ze zelfs uit onze bibliotheek spoorloos verdwijnen.

- Hij is, volgens hij zelf in 2007 in het overzicht van 45 jaar Heemkundige Kring De Oost-Oudburg schreef, onverwachts voorzitter geworden. Zijn voorganger en het bestuur wilden het eerder dan hijzelf, maar de geschiedenis leert dat hij daar méér dan op zijn plaats was.

Hoe hij het gedaan kreeg naast zijn beroepsbezigheden in het Glorieux instituut, nu het Edugo en in zijn gezin, weet ik niet. Vooral na het voorbije jaar besef ik dat zijn werk- en wilskracht enorm moet geweest zijn.

- Laat ik dit afscheidswoordje besluiten met een hem typerende reactie, amper veertien dagen terug op zijn kamer in Sint-Lucas, toen ik hem vroeg of hij het nieuwste Heemkundig Nieuws al gelezen had.

“Ja’k, ’t gaat wel wat trager dan vroeger, ’t ziet er wel weer goed uit, maar ‘k heb toch nog een foutje gezien,… ’t is geen Texicologie maar Lexicologie” …
‘k geloofde mijn oren niet, dat niemand dit had gezien, … maar hij had weer gelijk… het staat er…

Roger… we zullen u missen, maar het is niet te vergelijken met wat Wies en uw kinderen doormaken. Ik wens hen veel sterkte toe in deze dagen, sla er jullie samen doorheen en wees trots op wat uw man, uw vader, onze voorzitter, mijn vriend presteerde.

Louis Gevaert

29 januari 2014

Wie meer wilt lezen over Roger Poelman: Louis Gevaert, Het 50^ste jaarboek, Tijd voor een terugblik, p. 5-14

Wie artikels (680) wilt lezen van Roger: Zie in het Register van De Oost-Oudburg te vinden op de website van De Oost-Oudburg en ter plaatse in het DSMG, Groot Begijnhof 46 te Sint-Amandsberg, elke zondag van 10 tot 12 uur.

Gedachtenisprentje Roger Poelman

De vijf W-en

Uit talrijke schenkingen en nalatenschappen die het DSMG mag ontvangen zitten vaak prachtige foto’s. Helaas gebeurt het maar al te vaak dat er van deze foto’s niets is bekend. We spreken dan van ‘de vijf W-en’  van de foto: wie, wat, waar, wanneer en waarom.

Het gaat om een grote verscheidenheid: foto’s van gebouwen, straten, bijeenkomsten, familiefoto’s, portretten, gebeurtenissen, persfoto’s, sport, feesten, optochten... Voor de eerste keer zoeken we meer informatie over foto’s met personen.

Foto 1 is een reproductie van een schilderij. We wilden graag weten wie hierop is afgebeeld en wie de schilder is.

Bij foto 2 gaat het om de twee mannen op de voorgrond, wellicht genomen bij een bijzondere gelegenheid: waar, wanneer?

Foto 3 is genomen door persfotograaf Henri De Jonghe uit Sint-Amandsberg. Gezien de vele bloemen gaat het hoogst waarschijnlijk om de huldiging van enkele mensen op de voorgrond. We hoeven uiteraard NIET de namen van alle aanwezigen te weten. Wél willen we weten om welk gezelschap en gelegenheid het gaat en zo mogelijk waar en wanneer? Op een hoekje van een affiche links is net leesbaar: Gemeente  Sint-Amandsberg. Wijkkermis ...

Wie wat weet, vragen we een reactie te sturen aan dsmg@skynet.be of aan de verantwoordelijke van het beeldarchief and.maes@telenet.be. Reageren rechtstreeks op dit Blogbericht kan ook door op 'opmerkingen' te klikken. Dan komt een vak vrij waarop je je idee kan 'posten'. Of  kom eens langs op zondagvoormiddag (tussen 10 en 12 u.) of op dinsdag (tussen 11 en 17 u.). 

Misschien heb je zelf nog foto’s die je wil schenken aan het Documentatiecentrum? Een geldprijs voor een oplossing kunnen we niet beloven, wél een eervolle vermelding in het volgend nummer van Heemkundig Nieuws en op deze Blog.

André Maes

Overlijdensbericht

Het bestuur van de Heemkundige Kring 'De Oost-Oudburg' en van het DSMG wenst met jullie het overlijdensbericht van hun oud-voorzitter Roger Poelman te delen.

Op de blog van 'Het Nieuwsblad' kunnen jullie ook een sereen artikel gewijd aan Roger lezen. Klik hier.

Nog een nieuwe schenking

Toeval wil dat we in de periode van de 'schenking Leon Matthijs' een tweede schenking ontvingen van de familie Deflou uit Zaffelare.

Ook hier gaat het om een reusachtige collectie glasplaten. Spijtig genoeg zijn deze niet in ideale omstandigheden bewaard en moeten ze dringend gedigitaliseerd worden om het beeld te kunnen bewaren. Medewerker Frederik Vanderstraeten heeft er nu reeds een 800 verwerkt, maar er zijn er nog ruim 2000 te gaan. Nog ettelijke dagen scanwerk voor de boeg.

De glasplaten zijn allemaal personen, gezinnen of families die werden gefotografeerd. De platen zijn genummerd en waarschijnlijk hield de fotograaf een register bij met de namen van zijn klanten. Spijtig genoeg is dat register vermoedelijk verloren gegaan en kennen we de namen niet van de gefotografeerde personen.

Nochtans is de collectie niet onbelangrijk omdat ze ons een beeld geeft van de kledij uit de periode 1900-1920. Heel wat lagen van de plaatselijke bevolking van gegoede burgers tot boeren en arbeiders, volwassenen tot kinderen passeren de revue.

De collectie geeft ons een goed beeld over de professionele evolutie van de fotograaf zelf. In het begin zitten er tussen de beelden onder- en overbelichte opnamen, terwijl naarmate de tijd vordert de beelden van prima kwaliteit worden qua contrast en belichting. Op het moment dat het celluloid negatief zijn intrede doet zien we dat de fotograaf terug moet leren met dit materiaal om te gaan, want er zit heel wat minder goed belicht materiaal in de eerste doosjes. Iets wat echter opnieuw verbeterd naarmate we verder gaan.

De fotograaf wordt ook blijkbaar steeds professioneler want hij begint op een bepaald moment met decordoeken te werken. Ook gebruikt hij een tafeltje waarop de geportretteerden hun hand of arm konden laten rusten, zodat ze stabieler stonden om stil te kunnen blijven staan tijdens de lange belichtingstijden. Datzelfde tafeltje duikt op zeer veel foto's op, zowel bj binnen- als buitenopnamen. Sommige mensen herkennen het tafeltje van op andere foto's die ze thuis hebben van oudere familieleden.

Het is ook fantastisch om te zien welke kwaliteit (scherpte, contrasten, ...) de fotografen uit die tijd met beperkte mogelijkheden konden bereiken. Vaak om jaloers op te zijn voor fotografen met de huidige gesofisticeerde apparatuur.

Ook aan deze familie hartelijk dank voor de schenking van deze prachtige collectie die een mooie aanvulling is voor ons beeldarchief.

Overlijden Roger Poelman

Het bestuur van Heemkundige Kring 'De Oost-Oudburg' ontving deze ochtend het ontstellende nieuws dat onze oud-voorzitter Roger Poelman gisterenavond overleden is.

Alhoewel we op de hoogte waren dat Roger zwaar ziek was en zijn toestand snel achteruitging was het voor ons toch zeker nog een schok om deze droeve mededeling zo snel te ontvangen.

Met het overlijden van Roger verliest de heemkunde in Vlaanderen, onze heemkundige kring, het DSMG en heel wat andere tijdschriften en organisaties een gedreven kracht op wie men ten allen tijde kon rekenen.

Roger laat ons is zijn honderden artikels en tientallen boeken en brochures een prachtige erfenis na waarin we altijd zullen kunnen putten als we een probleem moeten oplossen. Spijtig dat we het dan zullen moeten doen zonder zijn wijze raad.

De Oost-Oudburg en het DSMG bieden aan zijn echtgenote, kinderen en, kleinkinderen hun oprechte deelneming aan bij het verlies van een lieve echtgenoot, een begripvolle vader en een liefdevolle opa.

Schenking Matthijs

Na het overlijden van oud-bestuurslid van de Heemkundige Kring 'De Oost-Oudburg' en ere-gemeentesecretaris van Lochristi, Leon Matthijs, waren er frequente goede contacten met de familie via zoon Luc Matthijs.

De daarop volgende maanden kwamen regelmatig zeer interessante schenkingen binnen uit het goed gestoffeerde archief van Leon.

Schenkingen die onze collectie Lochristi een boost gaven en daardoor nog interessanter maken voor de onderzoekers die in die richting studies maken. Het vraagt uiteraard ook enige tijd om het materiaal in de collectie te incorporeren.

In het recentste deel van de schenking zaten duizenden glasnegatieven. Niet zo verwonderlijk want Leon was ook een uitstekend amateur-fotograaf en voorzitter van VTB Fotoclub Spotlicht Lochristi.

Medewerker Frederik Vanderstraeten is ondertussen reeds een paar weken bezig om deze glazen pareltjes te digitaliseren. Enerzijds om ze te beveiligen tegen de tand des tijds, anderzijds om ze beschikbaar te stellen via ons beeldarchief. Ondertussen zijn er reeds een paar dozen afgewerkt en geven we jullie hieronder een montage van een 7-tal beelden.

Met gewaardeerde dank aan de familie voor hun bijdrage aan het DSMG.

Duitse soldaten die pauzeren met de mededeling 'Zur Erinnerumg - Begien - 1917'
(glasplaten Leon Matthijs - digitalisatie Frederik Vanderstraeten)

Nieuwe medewerkers

Sedert een tweetal weken zijn er in het DSMG twee nieuwe collega-medewerkers aan de slag gegaan om taken aan te vatten die onze bezoekers het opzoekingswerk een stuk gemakkelijker moeten maken. Beiden staan ze in voor het verder digitaal catalogeren van de reeds gearchiveerde collectie-onderdelen.

Laszlo Papp neemt onze reeds bestaande databestanden onder de loup. Vergelijkt ze met elkaar, voegt ze samen tot één bruikbaar geheel en steekt er een uniforme structuur in. Hopelijk kunnen we binnenkort reeds genieten van de resultaten van zijn werk als we één en ander willen opzoeken.

Laszlo Papp (foto Frederik Vanderstraeten)

Kathleen Dhaese van haar kant staat Freddy De Staercke bij om het knipselarchief van Lochristi in een digitale database te gieten. Daar waar Freddy zorgt dat alle knipsels netjes in mappen op datum gerangschikt worden, zorgt Kathleen ervoor dat met het invoeren van trefwoorden, dat de bezoeker die in de knipsels iets wil opzoeken, dit ook in een mum van tijd vindt. Een tandem die zeker zijn vruchten zal afwerken.

Kathleen Dhaese (foto Frederik Vanderstraeten)

Aan beide nieuwe collega's welkom en hopelijk voelen jullie je snel thuis in het DSMG!

Ghendtsche Tydingen

42ste jg - nr. 6 - november-december 2013

Sedert we de Blog opstartten is het laatste nummer van dit tijdschrift reeds een paar maanden oud. In afwachting van het nieuwe geven wij jullie toch nog graag de inhoud mee van de novembereditie. Van dit nummer en van de oudere jaargangen zijn nog steeds exemplaren te bekomen in het DSMG. Van sommige echter maar zolang de voorraad strekt.


Inhoud:

• 'Hij goat omuuge, tes tziene wirt' - Ballonvaart boven Gent (1834-1906) door Erik De Keukeleire
• Inventaire Archéologique: Tinnen hostieschaal - door Armand Heins
• Minder bekende en/of verdwenen locaties in Gent. Veneziana, Geldmunt - door Daniël Van Ryssel
• Willem van Axpoele, een belangrijk schilder in het begin van de 15de eeuw te Gent - door Rudy van Elslande
• De Höogpoort (vervolg en slot) - door Pierre Kluyskens
• Ghendtsche toestanden. De rivieren van der stede dat scoenste juweel es dat de stede heeft. Deel 5: Totale ommekeer door waterzuivering - door Luc Devriese
• Gentse Memoriedagen: 7-8 januari. Aanvullingen - door Hugo Collumbien
• Vergeten Gentse schrijvers. Cornelis Meyer (Gent? - Gent omstreeks 1734). - door Daniël Van Ryssel
• Berschermleden 2013, Steunende leden 2013.
• Ridder Andries de Baviere, Luitenant-Civil. De opkomst van een nieuw Gents patriciërsgeslacht? - door Peter Van Keymeulen
• Gent buiten Gent. - door Bernard en Françoise Cruyt
• Mie 't Kwikkelgat en Farielde de Stoel - door Marie-Jeanne De Smet
• Françoise-Jeanne De Medts-Ridderbosch (1754-1837), een merkwaardige kunstenares - door Lieve Vande Casteele
• Jacob de Commere, een man van stand juridisch in de knoei (1509-1524) - door Danny Mattens
• Puzzel 2013 - door Quizmaster
• Bibliografie
• Lezers schrijven ons
• Een tekening van Gaston De Bruycker

Heemkundig Nieuws

HEEMKUNDIG NIEUWS 42ste jg. - januari 2014 nr. 1

Begin januari 2014 rolde het eerste nummer van de 42ste jaargang van Heemkundig Nieuws van de pers. We kunnen nu reeds voor het derde jaar op rij een ruim 32 pagina's tellend blad in kleurendruk aan onze lezers presenteren.

Het nieuwe nummer bevat volgende bijdragen:

• Gent tijdens de Eerste Wereldoorlog - door Jean Paul De Cloet
• 'Ten voordeele der schoolgaande kinderen' - door Frederik Vanderstraeten
• Begraven op het Campo Santo. Eric Roets, 1953-1998, kunstschilder-graficus - door Luc Lekens
• Maurits Gysseling (1919-1997) herdacht door Beschermcomité Campo Santo - door Bert Vervaet
• Twee nieuwe straatnamen: Burgemeester Williamehof te Destelbergen en Zomerwee te Destelbergen en Gent - door Maria De Groote
• Heemkundige documentatie van Georges Puimàge (1915-1999) naar DSMG - door Bert Vervaet
• Geslaagde restauraties 2012 en 2014 - door Bert Vervaet
• Bunkers in de Gentse haven - door Adrien Brysse
• * Kant, een nieuwe afdeling bij GeMudes - door Louis Gevaert

Opnieuw een nummer vol variatie en het lezen waard. Te verkrijgen in het DSMG voor de luttele som van 2 euro.

Voorstelling nieuw jaarboek 50

Begin december presenteerde de Heemkundige Kring 'De Oost-Oudburg' zijn 50ste Jaarboek. Een kanjer van maar liefst 336 pagina's met bijdragen Destelbergen, Gent, Lochristi, Oostakker en Sint-Amandsberg.

In dit jaarboek vindt u info over:

• Het 50ste jaarboek. Tijd voor een korte terugblik - auteur Louis Gevaert
• 75 jaar Sint-Amandsberg - auteur Frederik Vanderstraeten
• Het Renaertspel in Destelbergen en daarbuiten - auteur Frederik Vanderstraeten 
• De allereerste strak geometrische Gentse urbanisatie. Een nieuwbouwwijk voor proleten aan de Dampoort - auteur Luc Devriese
• De impact van de Sint-Lucasschool in 1913 - auteur André Coene
• Gustaaf Haemers, een burgemeester van Sint-Amandsberg overlijdt in functie - auteur Frederik Vanderstraeten
• Mei 1940. Broeders uit Oostakker op de vlucht - auteur br. Benedictus Buyens
• Wie waren die broeders in Saint-Venant? - auteur André Maes
• Lucas Munichstraat. Een abt slaagt erin zijn eigen abdij te laten opheffen - auteur Luc Devriese
• M.A.J. Hoste, kunstschilder. De leerjaren en het vroege werk (tot ca. 1949) - auteur Joris Reynaert
• Frans De Schryver in 1967. Een kranige eeuweling, de stamvader van een familie - auteur Frederik Vanderstraeten

Dit jaarboek is te bekomen in het Documentatiecentrum voor Streekgeschiedenis Maurits Gysseling (DSMG) aan de prijs van 23 euro.

Enkele van de aanwezige auteurs op de presentatie van het boek, vlnr. Louis Gevaert, Luc Devriese, Joris Reynaert, André Maes en Frederik Vanderstraeten.